قلاویز چیست؟ و نحوه دنده زنی
قلَاویز ابزاری برای تراش و دنده دهی پیچ بر روی موادی مثل فلز، چوب و پلاستیک.
قلاویز برای دنده دهی داخل استوانهها (مهره) بهکار میرود. حدیده نیز قسمت بیرونی مثل لوله استوانه را در گام مشخص شده دنده می زند. فرایند دنده دهی با قلاویز را قلاویزکاری، و فرایند دنده زنی دندههای پیچ با حدیده را رزوه یا پیچ تراشی میگویند.
برند های قلاویز :
فرا (یوگوسلاوی)
فته
گورینگ
زبرا
توتم
CVC
GWG
YG
برای مشاهده محصولات الماس تراشکاری کلیک کنید.
قلاویز ها در کل دستی و ماشینی هستند. قلاویزهای دستی دو یا سه مرحله ای هستند که روی بدنه قلاویز به وسیله خط مشخص شده انده یک خط: اول رو، دو خط:دوم رو، بدون خط:سوم رو یا آخر رو. قلاویزهای ماشینی تک مرحله ای هستند و از لحاظ شکل دندانه به دو نوع مستقیم یا راست جهت قلاویزکاری قطعات با انتهای باز یا همان ته باز و مارپيچ جهت قلاویزکاری قطعات با انتهای بسته، دسته بندی می شوند.
قلاویز کاری دستی به وسیله دسته قلاویز در سه مرحله و با نیروی دست انجام می شود. اما قلاویز کاری با ماشین، که به گشتاور مورد نیاز به وسیله ماشین قلاویز یا دستگاه های مشابه برای رزوه زنی ایجاد می شود.
قلاویز با جهت چرخش به دو دسته ، راست گرد ( جهت عقربه های ساعت ) و چپ گرد ( خلاف جهت عقربه های ساعت ) تقسیم می شوند.
برای مشاهده فرز تراشکاری کلیک کنید.
قلاویزها میله مخصوص فلزی کنده کاری و یا تراش داده شده و سخت شده هستند که برای دنده زنی و رزوه کاری داخلی استفاده می شوند.
قلاویز شبیه پیچ ها هستند اما از جنس استیل سخت برای ایجاد لبه ساخته شده اند. قسمت بالا یا انتهای قلاویزها برای سهولت در چرخش با آچار مربع است. قلاویز دستی در ست های سه تایی هستند.
در هنگام رزوه زنی ، باید نکات زیر را بهکار بست:
۱- با هر دور که ابزار دنده زنی به طرف راست میچرخد نیم دور آن را بهطرف چپ باز میگردانند تا برادههای جداشده از بین لبهها آزاد گردد.
۲- فشار نیروی زیاد به قلاویز باعث شکستن ابزار، خرابشدن قطعه کار و ناصاف شدن دندهها میشود.
۳- در موقع دنده زنی قطعات فولادی، بهتر است روغن کاری صورت گیرد.
۴- برای دنده زنی قطعات آلومینیمی، زدن نفت بهترین روش ممکن است.
۵- برای دنده زنی برنج یا چدن، نباید هیچگونه روغن یا نفت به کار برد. به جز فقط در ابعاد کوچک
قلاويز و اندازه پيچ ها
برای مشاهده سه نظام و چهار نظام تراشکاری کلیک کنید.
قلاويزها دارای چند شیار هستند که اندازه يكسري قلاويز بر حسب اندازه پيچ استاندارد شده ، در دسترس است.
پيچهاي ماشيني را نيز بر حسب شماره مشخص مي شود.
كه سایز بزرگترين پيچ كمتر يا برابر يك چهارم اينچ قطر است.
پيچها به صورت پيچهاي يكنواخت دنده درشت و دنده ريز ساخته مي شوند. مثلا كوچكترين سایز برای اين نوع پيچ و يا قلاويز در منبع 80-0 تعيين گردیده و بزرگترين آنها در اين سيستم 24-12 است. در قسمت یکم يعني 0-12 شماره پيچ و يا قلاويز و قسمت بعدی يعني 80 و 24 تعداد دنده در اينچ، مشخص میشود پیچ و يا قلاويز يكنواخت دنده ريز nunf در پيچهاي سري شماره اي قطر آنها بين 06/0 تا 216/0 است.
انواع قلاویزها
قلاویز دستی
قلاويز ماشينی
قلاویز مهره تراش
قلاویز چپ گرد تراش
-قلاویزدستی
قلاويزهاي دستي از يك سري 3 عددی تشكيل شده كه قلاويز شماره یک بصورت مخروط است و براي شروع كار مورد استفاده قرار میگیرد. به قلاویزهای دستی، قلاويز پيش رو هم میگویند.
که قلاويز شماره دو ، مخروط بودن آن كمتر از قلاویز شماره یک است و وسط آن، قلاويز شماره سه استوانه میباشد. تمام دندانه ها این دسته از قلاویزها بطور كامل بوده و برای بن بست کردن سوراخ قلاويز، استفاده میشود.
براي شروع قلاويز كاری و دنده زنی ابتدا قلاويز شماره یک كه 5 یا 6 دندانه دارد را در سر قلاويز به شکل مخروط درمس اورد و نيز سر قلاويز كه بصورت پخ مي باشد در ابتداي سوراخ قرار میدهد. اين مقدار مخروطی شکل ، عمل قرارگيري و شروع قلاويز را آسان میکند که اندک اندک دندهها در داخل كار، تراشیده میشود.
اگر بخواهیم قلاويز كاري و دنده زنی در تمام طول کار انجام شوند، باید از قلاويز شماره سه یا قلاويز پس رو استفاده کنیم. سر قلاویز شماره سه پخ بوده و میتواند دندانه های داخل كار را بطور كل تغییر دهد.
برای مشاهده محصولات تیغچه تراشکاری کلیک کنید.
-قلاویز ماشینی
این نوع قلاویزها دارای قلاویز دو عددی و یا تکی هستند و برای بستن به ماشین تراش مورد استفاده قرار میگیرند. دنباله یا انتهای قلاویز ماشینی بشکل استوانه بلند ساخته شده و در انتهای آنها حالت مربعی و یا اطراف
آن دارای زبانه است قلاويزهای مخصوص مهره تراش تك ساخته و براي تراش پيچ های داخلی كوتاه كه سوراخ آنها راه باز است، استفاده میشوند که در يک مرحله عمل پيچ تراشي تکمیل میشود.
-قلاویز چپ گرد تراش
گاهی نیاز است پيچ و مهره، به صورت چپ گرد ساخته شود. این نوع پيچ مهره بوسيله حديده و قلاويز ساخته شوند، باید از حديده چپ گرد استفاده کنیم كه دندانهها و اندازه پيچ در هر دو يكی میباشد و تضاد آنها در جهت شروع پيچش است. اما اولی به سمت راست و دومی به سمت چپ در گردش است تا مهره محكم شود.
-قلاویز مهره تراش
قلاويزهای مخصوص مهره تراش به صورت تک ساخته شده و براي تراش پيچ های داخل كوتاه كه سوراخ آنها راه باز است، استفاده میشوند که در يک مرحله آسان عمل پيچ تراشی کامل میشود.
دسته قلاويزها
برای استفاده از قلاویزها با توجه به موقعيت و مكان انجام قلاويز كاري و دنده زنی باید از دسته قلاويز استفاده کرد.
نکات مهم قلاویز کاری
قلاویز باید به صورت عمود بر قطعه وارد شود و در جهت عقربه های ساعت یا سمت راست چرخانده شود.
فشار زیاد در حین کار باعث خراب شدن قطعه و شکستن قلاویز می شود.
برای بهتر انجام شدن عملیات حتما از روغن یا آب صابون استفاده شود.
پس از هربار چرخاندن قلاویز، ¼ دور به سمت چپ چرخانده شود که براده ها از آن خارج شود.
در قلاویز کاری دستی از هر سه عدد قلاویز استفاده می شود. قلاویز پیشرویا شماره یک و میان رو یا شماره دو بخشی از کار را انجام می دهد و در نهایت قلاویز پس رو یا شماره سه مورد استفاده قرار می گیرد.
برای مواد از جنس برنج یا چدن از هیچ روغن یا آب صابون نباید استفاده کرد.
باید قبل از انجام عملیات قلاویز کاری و دنده زنی از جدول استاندارد قطر مته استفاده کرد.
برای مشاهده محصولات کلت و فشنگی کلیک کنید.